1.

Fotonummer: 0671   (pcd4470-0030.jpg) Sluisje aan de Leyenseweg Leyenseweg -- Groenekan           (1994) Leyenseweg Sluisje aan dwarssloot In de vele waterlopen van Groenekan, Maartensdijk en Westbroek bevinden zich kleine handbediende stuwen. De meeste dateren uit de periode 1850-1900, gebouwd in opdracht van het voormalige waterschap Maartensdijk. De stuwen functioneren al sinds de vervening en inpoldering van deze gebieden. Eeuwen geleden kwam de veenontginning vanaf de Vecht de kant van Groenekan, Maartensdijk en Westbroek op turven. Weteringen zijn de watergangen die zorgden voor de ontwatering van het gebied en, niet onbelangrijk, meteen als vaarweg met pramen voor de afvoer van de gewonnen turf konden zorgen. Ontginningsweteringen zijn de Kooijdijk, Hoofddijk en Gageldijk. De kleine pramen vervoerden nadien al wat nodig was naar het gebied. De Praamgracht verwijst nog naar het type bootje. Pas in de 19e eeuw is het gebied successievelijk ingepolderd. Voor de waterbeheersing werden gemalen, sluisjes en stuwen geplaatst. Als er een boot moest passeren werd het schot met de kettingen opgehesen. Tot de Tweede Wereldoorlog kwam dit nog frequent voor. De stuwen bestaan veelal uit gemetselde walkanten met een sponning. In de sponning staat een houten schot. Met een simpel mechanisme van een ronddraaiende as, kettingen en staanders kan het schot opgetrokken worden. Het mechanisme is in hout en in staal uitgevoerd. Zo staan er in Westbroek een aantal 'Bosmannen', genoemd naar de fabrikant. Een Bosmanstuw is gemaakt van cardanassen uit de T-Ford, A-Ford of Ford V8 en na de oorlog uit afgedankte legervoertuigen gehaald.